Beeldend schrijven is een trucje. Iedereen kan en dóet het. Als we met elkaar praten, verwijzen we aan één stuk door naar beelden. Bijvoorbeeld als je niet op een woord kunt komen. Het ligt op het puntje van je tong, maar je komt er niet op.. Dan beschrijf je maar wat je bedoelt, zodat je gesprekspartner het toch snapt. Door jouw beschrijving ziet de ander het voor zich.
Zo kun je ook schrijven: show don’t tell. De perfecte manier om elke tekst tot leven te brengen. En je spreekt de emotie van de lezer aan. Precies wat je wilt.
Wat bereik je met beeldend schrijven?
Je maakt het begrijpelijk
Als je iets ingewikkelds wilt uitleggen, ondersteunen beelden wat je bedoelt. Net als een handleiding van IKEA, maar dan met woorden.
Mijn personal trainer is hier heel goed in. Door zijn beeldende uitleg begrijp ik opeens wat ik moet doen. Bijvoorbeeld de sumo deadlift-techniek. Ik sta wijdbeens voor de barbell en hij zegt dan: “Doe net alsof je de vloer uit elkaar wilt splijten met je voeten. Duw je voeten de grond in en tegelijkertijd uit elkaar als je naar boven komt.” Het beeld dat dit bij mij oproept, haal ik nu bij elke deadlift voor de geest.
Je roept emotie op
Beelden roepen emotie op. En als je jouw publiek raakt, weet je één ding zeker: je boodschap is sterk en jouw doelgroep onthoudt je. Niet voor niets dat foto’s van vroeger je ontroeren of dat mensen een traantje wegpinken bij een dramafilm. Dit kan dus ook in je tekst. Jazeker, met woorden. Bekijk dit voorbeeld eens:
Liverpool, Anfield. Bijna 55.000 fans zingen met hart en ziel het lijflied van hun club. Als één groot team wiegen ze van links naar rechts. Rode sjaals boven het hoofd. De longen uit het lijf. Kippenvel. You’ll Never Walk Alone.
Schrijven in beelden prikkelt je fantasie. Zo veel is duidelijk. Lezers associëren je woorden met iets wat ze al kennen of hebben meegemaakt. De rechterhersenhelft wordt geactiveerd en daar ligt je eerste voordeel. Emotie. Als je je publiek weet te raken, dan blijft je boodschap beter hangen. Bijkomend voordeel is dat lezers onbewust sympathie ervaren: ze bouwen een band met je op.
Naast emotie, kun je ook de zintuigen prikkelen. En dan bedoel ik niet alleen de ogen. Beelden zijn zeer krachtig, maar wat dacht je van smaak? Of geluiden beschrijven? Om er hetzelfde mee te bereiken, is juist die afwisseling belangrijk. Stel dat je een sterke eigenschap (USP – unique selling point) wilt uitlichten. Vergelijk het dan eens met iets wat voor veel mensen een fijne herinnering is.
De superlekkere geur van Brusselse wafels als je op zaterdag over de markt loopt. Of het opgeluchte gevoel als je je benauwende mondkapje afdoet na twee uur reizen in het OV. Hier kun je oneindig mee doorgaan.. Er zijn fijne dingen en ervaringen in overvloed. Bedenk wat voor jouw publiek de herkenbaarheid oproept.
4 tips (+ 2 supertips) voor beeldend schrijven
Zie beeldend schrijven als de kruiden in je maaltijd. Ze spicen de boel op, maar je wilt niet dat ze elke hap overheersen. Als de hele tekst uit beelden bestaat, is het effect weg. Gebruik ze dus met mate. Dan versterken ze wat je zegt en blijft je boodschap beter hangen. En hoe kun je nu zelf teksten tot leven brengen met beeldend schrijven?
Tip 1: actieve werkwoorden
Werkwoorden die iets uitbeelden, zijn krachtig. Ze roepen direct een beeld op, waardoor de lezer weet wat je bedoelt. Hij hoeft het niet zelf in te vullen, maar ziet het direct voor zich.
De grote menigte vakantiegangers slentert / paradeert / schuifelt over de boulevard.
Bij elk woord zie je iets anders voor je. En het is sprekender dan: De mensen lopen over de boulevard.
Tip 2: beschrijf wat je waarneemt
Bij beeldend schijven gaat het niet om het geven van je mening. Veel slimmer is het om te beschrijven wat jij ervaart. Niet alleen wat je ziet, maar ook wat je hoort, voelt, ruikt of proeft. Stel je voor dat je iets omschrijft aan een blinde. Die heeft niets aan jouw mening, maar wél aan jouw waarneming.
Check dit voorbeeld eens:
Tip 3: benoem details
Details zorgen er voor dat een boodschap blijft hangen. Vooral opmerkelijke details. Een rake beschrijving verrast jouw lezer. Zo doorbreek je het bestaande denkpatroon. Je ziet dit veel in reclames. Commercieel gezien is het natuurlijk geweldig als het publiek zich jou herinnert.
Tip 4: kies synoniemen
Met variatie in woordkeuze maak je het verschil. Herhaling is goed, maar werkt nog beter als je dat onopvallend doet. Bovendien kun je met synoniemen een handeling nog meer laten zien.
Telfort deed dat bijvoorbeeld slim in de reclames. Het personage ging van miljonair met villa naar wonen in een flatje (maar had tóch Telfort als provider). In de reclames zaten talloze synoniemen van ‘rijk naar arm worden’: van golfbaan naar bijbaan, van een notering in de Quote naar driehoog, van zwemparadijs in de tropen naar tropisch zwemparadijs. Of zoals zijn zoon de flat beschreef: ‘Een heel groot huis met lift, waar ook andere mensen wonen.’
SUPERTIP #1
Met de woordjes ‘als’ en ‘alsof’ (of het werkwoord ‘lijken’) maak je heel gemakkelijk een vergelijking.
SUPERTIP #2: trucs uit literatuur en poëzie in commerciële teksten
Beeldende taal kom je veel in romans en gedichten tegen. Toch is het, zoals je ziet, ook een ideaal middel voor commerciële teksten. Ik zou zeggen: maak er gebruik van. De eeuwenoude schrijverstrucjes zijn net zo handig voor jouw websitetekst of nieuwsbrief. Denk aan metaforen, vergelijkingen en personificatie.
En als je denkt: ‘Daar heb ik toch helemaal geen tijd voor/zin in/kaas van gegeten’, dan kun je mij dat laten doen!
